Mensen met een psychische aandoening en hun naasten moeten de juiste zorg kunnen krijgen op het moment dat zij die nodig hebben. En dat betekent onder andere dat mensen niet weken, maanden of zelfs langer dan een jaar moeten wachten op behandeling in de ggz. Zijn moeten kunnen rekenen op goede zorg, gegeven in een veilige omgeving, waarbij dwang en drang wordt voorkomen. De zorg hoort aan te sluiten op de behoeften van de cliënt en de naasten: het is belangrijk dat zij samen met de behandelaar beslissen over de behandelmethode. Daarbij moet goed rekening worden gehouden met de persoonlijke voorkeuren van de cliënt, eventuele bijwerkingen van medicatie of culturele factoren. De basis voor de kwaliteit van de ggz is vastgelegd in zorgstandaarden, waar de behandelaren zich aan dienen te houden. MIND heeft ervoor gezorgd dat in deze standaarden ervaringskennis van cliënten en hun naasten is meegenomen en dat de standaarden in toegankelijke taal beschikbaar zijn voor iedereen.
Kwaliteit van zorg is een thema dat een veelheid van (diverse) onderwerpen beslaat. Samen met een groot aantal mensen vanuit onze lidorganisaties hebben we ons onverminderd ingezet om de jeugdzorg te verbeteren, onder meer door de 'leefwereldtoets' te ontwikkelen. Dit is een toets waarmee inzichtelijk gemaakt kan worden hoe beleidsmaatregelen hebben uitgepakt op de leefwereld van kinderen, jongeren en gezinnen.
In de volwassenen-ggz hebben we ons hard gemaakt voor betere contractering en zorgbemiddeling door het gesprek hierover aan te gaan met zorgverzekeraars en brachten we onze ervaringskennis in bij het programma 'Versterken Kwaliteitstransparantie ggz'. Op het gebied van de ontwikkeling en herziening zorgstandaarden en richtlijnen in de ggz namen onze afgevaardigden deel aan een groot aantal trajecten. Samen met onze netwerken van cliënten- en naastenraden van ggz-instellingen hebben we flink gebouwd aan het versterken van hun medezeggenschap en belangenbehartiging en droegen we bij aan de verbetering van de kennis- en informatiepositie van deze raden op tal van inhoudelijke onderwerpen.
Terugdringen wachtlijsten
Het blijft een ingewikkeld en actueel onderwerp, die wachtlijsten in de ggz. Ook in 2024 heeft MIND zich ingespannen voor de vermindering van wachttijden in de ggz. Dit hebben we op verschillende manieren en met inbreng aan verschillende gesprekstafels gedaan.
Uitvoering en evaluatie Wet verplichte ggz (Wvggz)
In 2024 zijn we gestart met de campagne 'Eenzame opsluiting is geen liefdevolle zorg', mede naar aanleiding van een rapportage van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) die een toename in de separeercijfers in de ggz liet zien. In dit kader hebben we in november 2024 de petitie 'Stop Eenzame opsluiting' gelanceerd; deze is inmiddels al meer dan 17.000 keer ondertekend (en in mei 2025 aangeboden aan de Tweede Kamer). Ook maakten we in 2024 deel uit van de coalitie 'Voorkomen verplichte zorg' en zaten we in de congrescommissie van het jaarlijks congres van deze coalitie. We hebben op dit congres een workshop verzorgd over ervaringen met separeren; deze was erg druk bezocht.
Forensische zorg
Na de totstandkoming van het Kwaliteitskader Forensische zorg is er in 2024 een Werkagenda Aansluiting Forensische Zorg-Reguliere Zorg ontwikkeld. Juist die aansluiting vindt MIND relevant en noodzakelijk; we zijn daarom nauw betrokken geweest bij de ontwikkeling van deze Werkagenda. Het uitgangspunt van onze inbreng was: 'Hoe kan worden voorkomen dat cliënten/patiënten daders worden? En omgekeerd: 'Hoe zorgen we ervoor dat mensen weer op een goede manier deel kunnen nemen aan de maatschappij nadat een opgelegde (straf)maatregel is afgelopen?' Onze inbreng werd door de andere partijen zeer gewaardeerd.
E-health en andere tech-ondersteuning in de ggz
Digitale zorg en ondersteuning krijgen een steeds grotere rol in de ggz. Steeds meer zorgprocessen worden volledig of gedeeltelijk digitaal aangeboden. Dit biedt kansen met het oog op de toegankelijkheid van zorg en autonomie van cliënten. Tegelijkertijd vormt de vertrouwensrelatie tussen behandelaar en cliënt de kern van behandeling in de ggz en worden er bij het gebruik van digitale toepassingen grote hoeveelheden data verzameld. Sinds augustus 2024 is MIND betrokken bij Digizo.nu. Dit programma heeft als doel dat er goede digitale en hybride zorg op meer plekken gebruikt gaat worden op een manier die goed werkt voor zorgverleners, patiënten en burgers. MIND is aanwezig bij toetsingen van digitale toepassingen en vertegenwoordigt cliënten in de waardebepalingen. Daarnaast werkten we mee aan de herziene zorgstandaard Digitale Zorg van Akwa GGZ en deden we samen met Patiëntenfederatie Nederland onderzoek onze panels naar hoe cliënten digitale zorg ervaren (hebben).
Participatie in onderzoek 'Samen begrijpen en beslissen bij jongeren'
De hulpverlening voor kinderen met psychische klachten en/of aanhoudende lichamelijke klachten (ALK) richt zich vaak vooral op het doorverwijzen naar een specialist op basis van de juiste diagnose. In dit project starten we bij kinderen in de eerstelijnszorg direct met 'samen begrijpen en beslissen'. In drie Utrechtse regio's werd deze aanpak toegepast bij 12- tot 18-jarigen. Kinderen vullen vooraf de Kindtool van het Instituut voor Positieve Gezondheid (IPH) in en het consult volgt via de Netwerkintake (UMCU). Hierin geschoolde zorgprofessionals onderzochten samen met de kinderen en ouders wat nodig is om gezamenlijk te begrijpen en te beslissen, met de persoonlijke doelen van het kind als uitgangspunt. Daarbij werd informatiemateriaal ontwikkeld en drie korte uitlegvideo's om jongeren te helpen zich voor te bereiden op gesprekken in de eerstelijnszorg. Tijdens het slotsymposium op 17 september 2024 verzorgde MIND samen met ervaringsdeskundige jongeren een interactieve workshop over samen begrijpen en beslissen en hoe jongeren hierin aan te spreken en mee te nemen.